Back to top
Publikacja: 14.07.2018
Pomnik gen. Józefa Bema w Budapeszcie

Pomnik gen. Józefa Bema w Budapeszcie upamiętnia bohatera narodowego Polski i Węgier, uczestnika powstania listopadowego oraz jednego z dowódców armii węgierskiej podczas węgierskiej Wiosny Ludów 1848-49 roku.

Monument stoi na lewym brzegu Dunaju - w Budzie, na placu generała Bema, zamykającym ulicę Fő. W pobliżu przebiega dunajskie nabrzeże Bema (Bem rakpárt), z którego rozciąga się widok na imponujący budynek parlamentu węgierskiego. 

Prace nad pomnikiem projektu rzeźbiarza Adolfa Huszara rozpoczęto w 1927 r. Monument odsłonięto w 1934 r.  

Budapeszt-pomnik-Jozefa-Bema-wikipedia.jpg

(fotografia: Wikipedia)

Bezpośrednio pod rzeźbą widnieje napis: BEM APÓ (Ojczulek Bem). Niżej, na kamiennym postumencie, wyryta została nazwa miejscowości Piski, pod którą w 1848 roku węgierskie wojska po dowództwem generał Bema stoczyły bitwę o most oraz cytat:

A hidat visszafoglalom vagy elesem. Előre magyar! Ha nincs híd nincs haza.

Odbiorę most albo zginę. Naprzód Węgrzy! Nie ma mostu, nie ma Ojczyzny.


Z drugiej strony cokołu znajduje się napisany zaraz po bitwie wiersz Sándora Petőfiego, który swego czasu służył jako adiutant generała.

Po bokach cokołu wyryte zostały nazwy miejscowości, w których odbyły się bitwy z udziałem generała Bema: Alvincz, Medgyes, Jád, Vöröstorony, Brassó, Olaszfalu, Sepsiszentgyörgy, Segesvár, Hátszeg, Karánsebes, Lugos, Temesvár, Fehértemplom, Petrilova, Szaszka, Orsova.

Pod pomnikiem Bema 23 października 1956 r. zawiązała się manifestacja, która ruszyła w stronę parlamentu i gmachu radia. Był to początek powstania narodowego Węgrów przeciwko komunistycznej władzy. ​

Na Węgrzech Józef Bem jest patronem wielu szkół, ulic i placów. W samym Budapeszcie, oprócz pomnika, znajduje się 14 placów i ulic nazwanych jego imieniem. Jako patrona przyjęło go również Polskie Stowarzyszenie Kulturalne na Węgrzech.