23 października 1956 r. w Budapeszcie doszło do protestów, które przerodziły się w pierwszą antykomunistyczną rewolucję. Po kilkunastu dniach krwawo stłumiło ją sowieckie wojsko.

​

23 października w węgierskiej stolicy doszło do ogromnej ulicznej demonstracji. Manifestanci zgromadzili się pod pomnikiem gen. Józefa Bema, dowódcy narodowego powstania węgierskiego w 1848 r. Protestujący obalili wówczas gigantyczny pomnik Józefa Stalina stojący na Placu Bohaterów oraz rozbili czerwoną gwiazdę na budynku parlamentu. 

Już 24 października na ulice Budapesztu wjechały sowieckie czołgi, które zajęły kluczowe stanowiska przed parlamentem, przy mostach oraz najważniejszych skrzyżowaniach miasta. Wieczorem 3 listopada czołgi otoczyły Budapeszt szczelnym pierścieniem. Sowiecki atak na stolicę Węgier rozpoczął się przed świtem 4 listopada. W operacji wzięło udział 58 tys. żołnierzy i 200 czołgów, ściągniętych głównie z Ukrainy. W walkach zginęło co najmniej 2,5 tysiąca osób. Rozpoczętego procesu destalinizacji na Węgrzech Sowietom nie dało się już jednak zatrzymać.

oprac. jap, FOTO:FORTEPAN / Nagy Gyula