W sobotę i niedzielę, 27 i 28 lutego, w Krasiczynie i Przemyślu odbędzie się najnowsza edycja konferencji „Europa Karpat”. Ze względu na zagrożenie koronawirusem pierwszy raz dyskusje o zachowaniu unikatowego bogactwa kultury i przyrody Europy Środkowej, o Grupie Wyszehradzkiej, Trójmorzu i Unii Europejskiej, o naszej cywilizacji, rozwoju gospodarczym i perspektywach współpracy prowadzone będą w formie internetowej wideokonferencji, która będzie moderowana z Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej.
Renesansowy zamek w Krasiczynie. Fot. Darek Delmanowicz / PAP
Uczestnicy dwudniowej konferencji „Europa Karpat" zajmą się kilkoma zagadnieniami:
1. 30 lat Grupy Wyszehradzkiej w opinii parlamentarzystów. Cztery państwa łączą zbieżne doświadczenia od wielu wieków. Czy to wystarczy, aby patrzeć podobnie w przyszłość? Dotychczasowe różnice wewnątrz Wspólnoty Europejskiej na temat polityki zagranicznej i migracyjnej oraz zacieśniania współpracy, a także niedawny brexit stawiają społeczność V4 przed pytaniem – jaka powinna być przyszłość Unii. Niespodziewany wybuch pandemii stał się dodatkowym wyzwaniem. Państwa unijne stanęły przed wyborem współpracy lub rywalizacji na polu pozyskiwania szczepionek i sprzętu medycznego.
2. Europa Środkowa w środowisku międzynarodowym. To jest temat wymagający postawienia kilku pytań. Czy po wyborach prezydenckich w Stanach Zjednoczonych polityka Białego Domu wobec Unii Europejskiej oraz państw członkowskich ulegnie zmianie? Jakie będą strategiczne priorytety międzynarodowe nowej administracji amerykańskiej? Jak będą wyglądać relacje między Stanami Zjednoczonymi a innymi mocarstwami, w tym z Chinami i Rosją? Wzrost znaczenia Chin, a także aktywność militarna Rosji stanowią nowe wyzwania. Czy postpandemiczna Unia Europejska, opuszczona przez Wielką Brytanię, pójdzie w stronę federalizacji, czy raczej będzie Europą solidarnych i suwerennych państw narodowych, z zachowaniem przez nie tożsamości politycznej?
3. Infrastruktura Północ-Południe 2040. Zielony Ład – Bezpiecznie na drodze, blisko dla podróżnych, bezpiecznie dla środowiska. Brak odpowiedniej infrastruktury na osi północ-południe uniemożliwiał przez dziesiątki lat efektywną komunikację i rozwój państw Trójmorza. Budowa szybkiej kolei Warszawa-Budapeszt, dróg Via Carpatia i Via Baltica, a także innej infrastruktury łączącej Polskę z sąsiadami na południu i północy pozwolą na przepływ ludzi i towarów oraz rozwój lokalnych społeczności. Przyszłość transportu określi także polityka Europejskiego Zielonego Ładu. Transport odpowiada za jedną czwartą emisji gazów cieplarnianych i jego modernizacja będzie jednym z kluczowych zagadnień dla państw UE w najbliższych dekadach.
4. Rozwój obszarów przygranicznych w regionie Trójmorza to ważny czynnik rozwoju dla społeczności lokalnych, który przynosi zyski gospodarcze ziemiom pogranicznym. Takie strategiczne położenie może być także ważnym atutem pogranicza, pozwalającym wyrównywać poziom rozwoju wewnątrz państw regionu. Dialog o barierach obszarów przygranicznych może wzbogacić dyskusję o Makroregionalnej Strategii Karpackiej oraz przyjąć efektywną politykę ich usuwania.
5. Cyfrowa Europa podstawą silnej gospodarki i współpracy państw Trójmorza – uczestnicy kolejnego panelu omówią kwestie cyberbezpieczeństwa, sieci 5G, a także możliwość wykorzystania cyfryzacji w branżach tradycyjnych, takich jak budownictwo, transport, handel i energetyka. Odpowiedzą również na pytania o przemysł czwartej generacji, którego powstanie ma być efektem czwartej rewolucji przemysłowej, polegającej na usieciowieniu i cyfryzacji produkcji wraz z modernizacją gospodarki.
6. Europejski Zielony Ład to polityka wdrażania zrównoważonego rozwoju w gospodarce. Jego ambitne założenia niosą ze sobą jednak poważne wyzwania o charakterze ekonomiczno-społecznym. W procesie transformacji i dążenia do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. przez państwa unijne ważne będzie dostosowanie tempa przemian do uwarunkowań społeczno-gospodarczych poszczególnych państw członkowskich. Europejski Zielony Ład to jednocześnie szansa dla rodzinnych gospodarstw rolnych, turystyki i gospodarki wodnej regionu.
7. Czy warto wpisać dziedzictwo kulturowo-przyrodnicze Karpat na listę UNESCO? A także wzmocnić troskę o dziedzictwo kulturowe w ramach Konwencji Karpackiej? To tylko niektóre z pytań, które zadadzą sobie uczestnicy panelu Współpraca kulturalna – zachowanie wspólnego dziedzictwa. Niepodważalny wkład Europy Środkowej do kultury politycznej Europy powinien współgrać z promocją wspólnego dziedzictwa i troską o nie, a jest to niemożliwe bez wypracowania zasad współpracy międzynarodowej tak, aby głos regionu był słyszalny nie tylko w naszej części Europy, lecz także w skali globalnej. Narracja o Europie Środkowej nie odpowiada ani strategicznemu, ani geopolitycznemu statusowi regionu. Ten stan należy konsekwentnie przezwyciężać.
8. Urodzeni w czasach wolności. Jak sprawnie łączyć i instytucjonalizować współpracę młodzieży w Europie Środkowej? Barierą dla pokolenia obywateli państw naszego regionu urodzonych po 1989 r. jest między innymi niski poziom usług społecznych. To prowadzi zaś do emigracji do państw „starej Unii”, zjawiska „drenażu mózgów” i niekorzystnej sytuacji demograficznej w państwach Europy Środkowej. Jak spowodować, żeby młodzi ludzie uznali Europę Środkową za najlepszy do zamieszkania i kariery region Europy?
Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej w Przemyślu.
Fot. Goku122 / Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International, 3.0 Unported, 2.5 Generic, 2.0 Generic and 1.0 Generic license.
W ramach wydarzeń specjalnych poznamy projekt Atlasu Wyszehradzkiego – publikację o zróżnicowaniu geograficznym, przyrodniczym, społecznym i gospodarczym, a także dotyczącą zjawisk i procesów będących efektem historycznych i współczesnych uwarunkowań w państwach V4.
Zaprezentowane zostaną również Marka Karpacka, podpisane Porozumienie o współpracy turystycznej w Konwencji Karpackiej, rozbudowa Centrum Wymiany Młodzieży Akademickiej Ukraina-Polska w Mikuliczynie i na Popie Iwanie (Ukraina), katalogi wystawy Visegrad4Art, reprezentującej wybrane nurty sztuki współczesnej państw Grupy Wyszehradzkiej, dorobek, w tym publikacje, Wydawnictwa Sejmowego oraz Instytutu Europy Środkowej, a także Karpackie pozdrowienia dla świata – projekt łączący przedstawicieli świata kultury, uczonych i twórców, reprezentantów samorządu lokalnego, sportu, organizacji pozarządowych i ratowniczych.
Wydawnictwo z tej edycji „Europy Karpat” ilustrują głównie przykłady obiektów wpisanych już na listę UNESCO.
Punktem kulminacyjnym konferencji będzie odsłonięcie tablicy upamiętniającej 30-lecie współpracy Grupy Wyszehradzkiej „nawiązującej do średniowiecznej współpracy królestw i narodów w Europie Środkowej – symbolu połączenia roztropności z działaniem dla przyszłości”.
Wydarzenie transmitowane będzie na sejmowym kanale w serwisie YouTube (KLIKNIJ TUTAJ).
(oprac. jap)