Katalin Karikó, mieszkająca w Stanach Zjednoczonych węgierska biochemiczka, której odkrycia były kluczowe przy pracach nad stworzeniem szczepionki przeciw COVID-19, została pokazana na okładce magazynu „Time” wśród czworga Bohaterów Roku. Wiceprezes niemieckiego BioNTech i jednocześnie obecnie jedna z najsłynniejszych Węgierek na świecie otrzymała również w piątek z rąk prezydenta Jánosa Ádera niezwykle prestiżową nagrodę Bolyai.
Źródło: Facebook / Time
Katalin Karikó w tym roku została pokazana na okładce wraz z Kizzmekią Corbett, Barneyem Grahamem oraz Drew Weissmanem, profesorem Uniwersytetu Pensylwanii. Naukowcy zostali wyróżnieni za odkrycie procedury medycznej opartej na zmodyfikowanej technologii mRNA, umożliwiającej szybki rozwój wysoce skutecznych szczepionek zarówno przeciwko COVID-19, jak i potencjalnie w przyszłości przeciwko wielu innym chorobom. Barney Graham i Kizzmekia Corbett poszli w ślady Karikó i Weissmana, projektując szczepionkę opartą na mRNA specjalnie dla SARS-CoV-2. „Corbett, Graham, Kariko i Weissman dokonali przełomowego odkrycia o szczególnym znaczeniu, wprowadzając innowacyjną i wysoce skuteczną platformę szczepionkową opartą na mRNA, która wpłynie na nasze zdrowie i samopoczucie nie tylko podczas obecnej pandemii” – czytamy w magazynie „Time”.
Katalin Karikó. Fot. ELOY ALONSO / EFE / PAP/EPA
W piątek Katalin Karikó za całokształt osiągnięć w swojej karierze naukowej otrzymała z rąk prezydenta Jánosa Ádera tegoroczną nagrodę Bolyai. To jedno z najwyższych wyróżnień w węgierskim środowisku naukowym. Podczas tegorocznej ceremonii wręczenia wyróżnienia, która odbyła się w Węgierskiej Akademii Nauk w Budapeszcie, prezydent Węgier stwierdził, że „technologia mRNA stała się wszechstronnym narzędziem stosowanym w opiece zdrowotnej i w profilaktyce”, zauważając, jednocześnie, że „droga do odkrycia technologii mRNA, która jest dziś wychwalana na całym świecie, również była wyboista”.
Prezydent odniósł się w ten sposób do trudnej kariery węgierskiej biochemiczki, która do Stanów Zjednoczonych wyemigrowała w roku 1985, opuszczając Węgierską Republikę Ludową bez znajomości za oceanem, z bardzo skromnymi oszczędnościami i bez gwarancji sukcesu. Jej badania długo nie przynosiły oczekiwanych rezultatów – zastosowanie mRNA w przypadku ludzi było bowiem niemożliwe ze względu na to, że obce mRNA wywołuje bardzo silną reakcję ludzkiego układu odpornościowego i jest błyskawicznie niszczone – na amerykańskiej uczelni została nawet na pewien czas zdegradowana. Katalin Karikó i amerykański immunolog Drew Weissman znaleźli jednak sposób na to, aby oszukać ludzki układ odpornościowy i wymieniając w mRNA jeden niewielki fragment, dokonali przełomowego odkrycia w roku 2005, a więc 15 lat przed pandemią koronawirusa. – My, Węgrzy, jesteśmy dumni z naszej rodaczki, która to w Węgrzech zaczynała pracę nad tym, aby stać się jedną z najlepszych w swojej dziedzinie – oznajmił prezydent János Áder. – Katalin Karikó jest nie tylko zasłużenie uznaną na świecie badaczką z ogromnymi sukcesami zawodowymi, lecz także niezwykłą osobowością i doskonałym wzorem do naśladowania dla młodych badaczy. Jej osoba znacznie podnosi prestiż nagrody – powiedział Gábor Szabó, przewodniczący Rady Powierniczej Fundacji Nagrody Bolyai. Nagroda Bolyai przyznawana jest od 1989 roku. Związanemu z nią prestiżowi towarzyszy nagroda finansowa w wysokości 100 tysięcy euro (równowartość 463 tysięcy złotych).
To kolejne ważne wyróżnienie dla Katalin Karikó, która w listopadzie tego roku została między innymi uhonorowana tytułem Kobiety Roku Glamour. W październiku słynna węgierska biochemiczka i biolog molekularny otrzymała między innymi nagrody od hiszpańskich, francuskich czy niemieckich środowisk naukowych. We wrześniu została także uhonorowana niezwykle prestiżową Nagrodą Laskera, przyznawaną od 1946 roku przez Fundację Laskerów naukowcom za badania w dziedzinie medycyny, która nazywana jest „amerykańską Nagrodą Nobla”, ponieważ ponad 90 laureatów tego wyróżnienia otrzymało później również Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny. Niewykluczone więc, że w przyszłym roku Katalin Karikó zostanie pierwszą Węgierką, która otrzyma Nagrodę Nobla w którejś z tych dwóch dziedzin.
(JAP)