W Belwederze wręczono Medale Virtus et Fraternitas. Medal nadawany z inicjatywy Instytutu Pileckiego przez prezydenta Rzeczypospolitej Andrzeja Dudę jest symbolem pamięci i wdzięczności dla osób zasłużonych w niesieniu pomocy osobom narodowości polskiej lub obywatelom polskim innych narodowości. W tym roku wśród wyróżnionych byli między innymi potomkowie Węgrów pomagających polskim uchodźcom podczas drugiej wojny światowej.
Uroczystość wręczenia medali Virtus et Fraternitas, 15 czerwca w Belwederze w Warszawie. Fot. Piotr Nowak / PAP
Jak informuje Kancelaria Prezydenta RP Medal Virtus et Fraternitas jest odznaczeniem dla osób zasłużonych w niesieniu pomocy lub pielęgnowaniu pamięci o osobach narodowości polskiej lub obywatelach polskich innych narodowości będących ofiarami zbrodni sowieckich, nazistowskich zbrodni niemieckich, zbrodni z pobudek nacjonalistycznych lub innych przestępstw stanowiących zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodnie wojenne, w okresie od 8 listopada 1917 roku do 31 lipca 1990 roku.
„Tym, którzy dali w ten sposób niezwykłe świadectwo człowieczeństwa, stałości przekonań i niezłomności w imieniu Rzeczpospolitej i narodu polskiego składam dzisiaj najwyższy hołd. Niech wręczone medale będą znakiem wiecznej wdzięczności Polski dla odznaczonych, ale też dla wszystkich osób, które ratowały naszych współobywateli, a których imion i nazwisk nigdy nie poznamy” – napisał prezydent Andrzej Duda. W jego imieniu podczas uroczystości w Belwederze medale 23 osobom wręczył sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Wojciech Kolarski.
W tym roku wśród osób wyróżnionych przez Instytut Pileckiego oraz prezydenta Andrzeja Dudę znaleźli się między innymi Węgrzy: Margit Károlyi, Erzsébet Szapáry, Antal Szapáry oraz Edit Weiss de Csepel. Wszyscy pomagali Polakom uciekającym przed wojną w 1939 roku.
Hrabina Margit Károlyi była założycielką Węgiersko-Polskiego Komitetu Opieki nad Uchodźcami. Osobiście przyjmowała uchodźców z Polski, organizowała im zakwaterowanie oraz zapewniała edukację polskim dzieciom.
Hrabina Erzsébet Szapáry i jej brat Antal w ramach Węgiersko-Polskiego Komitetu Opieki nad Uchodźcami wspierali polskich cywilów przedostających się na Węgry w okresie drugiej wojny światowej. Węgierskie rodzeństwo zakwaterowało pierwszych polskich uchodźców, pomogło im opuścić kraj i udać się do Europy Zachodniej. Erzsébet mocno angażowała się również w ratowanie osieroconych dzieci żydowskich z Polski.
Edit Weiss de Csepel, córka przemysłowca Manfreda Weissa oraz członkini Węgiersko-Polskiego Komitetu Opieki nad Uchodźcami, w czasie drugiej wojny światowej pomogła polskim Żydom przedostać się do Iraku i do Francji. Uratowała wielu polskich Żydów przed deportacją.
W czasie drugiej wojny światowej prawie 120 tysięcy Polaków uciekło na Węgry i znalazło schronienie w różnych miejscach kraju. Kluczową rolę w udzielaniu im pomocy odegrał komitet węgiersko-polski.
W gronie wyróżnionych znaleźli się również Mychajło Susła z Ukrainy, który w czasie rzezi wołyńskiej uratował przed śmiercią Wiktorię Świętojańską i jej syna, Cesar de Sousa Mendes do Amaral e Abranches z Portugalii, który we wrześniu 1939 roku pozwolił Polakom podczas nalotów bombowych ukrywać się w podziemiach gmachu portugalskiej placówki dyplomatycznej w Warszawie.
Sylwetki wszystkich 23 osób wyróżnionych w tym roku Medalem Virtus et Fraternita są prezentowane na wystawie plenerowej przed galerią Kordegarda w Warszawie.
(JAP)