W nocy z piątku na sobotę zmarła w Pradze czechosłowacka dysydentka, sygnatariuszka Karty 77, czeska publicystka i tłumaczka Petruška Šustrová. Odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej była wielką przyjaciółką Polski i Polaków. Miała 75 lat.
Petruška Šustrová. Fot. Ondrej Deml/PAP/CTK
O śmierci dziennikarki, która w czasach reżimu komunistycznego była zagorzałym krytykiem władz Czechosłowacji, poinformowali dziś przewodniczący Syndykatu Dziennikarzy Republiki Czeskiej Adam Černý oraz portal Lidovky.cz, gdzie w ostatnich latach publikowała swoje felietony. Zyskała sławę znakomitej tłumaczki z języka polskiego, rosyjskiego oraz angielskiego.
Jako studentka na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Karola w Pradze brała udział w wydarzeniach związanych z Praską Wiosną, a po inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację aktywnie włączyła się w działalność antyreżimową. W 1969 roku została aresztowana. Komunistyczny sąd orzekł wówczas karę dwóch lat pozbawienia wolności. Zaledwie dwuletniego synka pozwalano jej oglądać jedynie podczas sporadycznych widzeń za kratami. Po odzyskaniu wolności nie dostała zgody na powrót na studia. Znalazła zatrudnienie na poczcie, a następnie musiała pracować jako sprzątaczka. W latach 1982–1989 nie mogła oficjalnie znaleźć żadnej pracy. Ani te szykany, ani groźby pozbawienia jej życia przez funkcjonariuszy służby bezpieczeństwa, nie zniechęciło jej jednak do działalności antykomunitycznej. Współpracowała z podziemnymi czasopismami opozycyjnymi. Była też sygnatariuszką słynnej Deklaracji Karty 77, a w roku 1985 zajęła funkcję jednego z trzech rzeczników Karty 77.
Po zmianie reżimu w 1989 roku pracowała w Niezależnym Centrum Prasowym. Krótko pełniła również funkcję wiceministra spraw wewnętrznych. Była współautorką pionierskiej ustawy lustracyjnej, którą uchwalono po zmianie reżimu. W 2008 roku czeski Senat wybrał ją do Rady Urzędu Badania Reżimów Totalitarnych (USTR). Była również zaangażowana w działalność środowiska opisującego historię Europy Środkowej i Wschodniej sprzed 1989 roku. W 2004 roku została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.
„Zmarła Petruszka Szustrova, czeska opozycjonistka czasów komunizmu. Dysydentka, wielka przyjaciółka Polski, a nade wszystko dzielna i odważna kobieta. Złączona silną więzią z Solidarnością i Solidarnością Walczącą. Zostawia nam świadectwo pięknego, mądrego życia. RIP” – napisał w mediach społecznościowych szef polskiego rządu Mateusz Morawiecki.
(JAP)