Przepaść językowa między Polakami i Węgrami jest ogromna. Nasze języki pochodzą z bardzo różnych grup językowych i porozumienie się bez znajomości języka bratanków jest praktycznie niemożliwe, jeśli nie zna się języka drugiego narodu. Próby przełamania tej przeszkody miały bardzo ciekawy charakter podczas II wojny światowej, gdy w Polsce przebywały oddziały węgierskich honwedów. Armia Krajowa wydała w 1943 roku ulotki  na potrzeby kontaktów z węgierskimi żołnierzami, dezerterującymi lub po prostu wycofującymi się ze wschodniego frontu. 

Przedstawiamy zdjęcia tych ulotek wraz z ich transkrypcją. Jest to ciekawy materiał informacyjny o Węgrzech i może być pomocny w poznaniu podstawowych zwrotów językowych. 

​

Kim są Węgrzy 

W ciągu niemal tysiącletniego współżycia sąsiedzkiego między Polską a Węgrami nie było między nimi poważniejszych zatargów zbrojnych. Przeciwnie, wspólnie broniliśmy się przed obcymi najazdami, zagrażającymi naszej kulturze i niepodległości. W walkach z carską Rosją o niepodległość 1831 [1931 w oryginale] i 1863 r. Węgrzy pomagali nam czynnie i materialnie, a wielu naszych żołnierzy oddało życie za niepodległość węgierską w 1849 r. w walce z Austrią.

W ostatniej wojnie Węgrzy przyjęli gościnnie naszych uchodźców cywilnych i wojskowych, dotychczas dbają o ich potrzeby materialne i duchowe. Chętnym umożliwiają przejście do wojsk polskich we Francji i Anglii. Jednocześnie Niemcom odmówili wydania pozostałych oficerów, internowanych w obozach.

Pod naciskiem niemieckim weszły Węgry w 1941 r. do wojny po stronie państw Osi. Fakt ten postawił je w obozach naszych wrogów, ale nie przeciw nam. Uczynił to poprzedni rząd, ulegając argumentom niemieckim, że Rosja sowiecka zagraża także niepodległości Węgier. Od tej pory zaczęły się trudności materialne na Węgrzech: zwiększone podatki, ograniczenia w spożyciu, trudności w zaopatrzeniu itp. Toteż ludność nie ukrywa swej niechęci i nieraz jawnie buntuje się przeciw niepotrzebnej wojnie. Rząd Kallaya starał się od początku zmniejszyć efektywny udział wojsk węgierskich na froncie: opóźniał mobilizację, rzekomo z powodu braku wyszkolonych rezerw lub niedostatecznej ilości sprzętu wojennego. W rezultacie tylko jedna armia węgierska była przez pewien czas w boju, ale zdziesiątkowana w ciężkich walkach odwrotowych na odcinku Woroneża w zimie 1942-43 r. została wycofana do kraju. Dziś wojsk węgierskich na froncie wschodnim jest niedużo i przeważnie pełnią one służbę na tyłach, strzegąc dróg zaopatrzeniowych.

Węgrzy przygotowują się usilnie do obrony własnych granic przed każdą możliwą napaścią. Rząd Kallaya zerwał z błędną polityką 1941 r. i niełatwo da się wciągnąć do walki za obcą sprawę. Nie zgodził się więc na obsadzenie wyznaczonego Węgrom przez Niemców do obrony odcinka na Bałkanach po odpadnięciu Włoch. Obecnie Niemcy przystąpili do okupacji Węgier.

W stosunkach wewnętrznych udaremniona została w początkach próba zamachu stanu ze strony węgierskich narodowych socjalistów, popieranych z Berlina. W polityce węgierskiej rząd utrzymał inicjatywę w swych rękach i usunął w porę niebezpieczeństwo, ku niechęci Niemców, którzy chcieliby widzieć na Węgrzech rząd całkowicie im uległy. (taki jak w Rumunii). 

Przemówienia programowe premiera Kallaya lub wystąpienia prymasa Serediego i innych czołowych polityków potępiały wielokrotnie hitleryzm jako przeciwny pojęciom praw i idei wolności.

W stosunku do sąsiadów Węgrzy pragną zbliżenia i pojednania. Zainteresowani w utrzymaniu obecnego stanu posiadania popierają niepodległościowe dążenia Słowaków i Chorwatów, przeciwnych odbudowie Czechosłowacji i Jugosławii. Sugerując Słowakom niebezpieczeństwo, wynikające z hegemonii Czech, chcą ich związać bliżej ze sobą w imię interesów wszystkich narodów w basenie naddunajskim, pod przewodnictwem narodu węgierskiego (idea korony św. Stefana), gotowi nawet do pewnych ustępstw terytorialnych na rzecz obecnych państw słowackich. Toż samo w stosunku do Chorwatów – wysuwają widmo odwetu serbskiego. Jedynie zdecydowanie wrogie nastawienie ma miejsce wobec Rumunów, do których mają pretensje o pozostałą część Siedmiogrodu. Cale społeczeństwo węgierskie popiera politykę rewindykacyjną rządu w tym kierunku, gotowe do poniesienia wszelkich poświęceń i ofiar, byle ten cel osiągnąć.

Ogólnie rzec można, że Węgrzy zmuszeni do udziału w wojnie ograniczają go do minimum. Szerokie masy społeczeństwa sympatyzują z Aliantami, z którymi przywódcy opozycji liberalnej są we współpracy (Eekhardt, Karolyi – na emigracji). W wojsku węgierskim, dzielnym i dobrze wyszkolonym, przeważa niechęć do Niemców, którzy traktują Węgrów po macoszemu. Do Polaków usposobieni życzliwie, niejednokrotnie brali ludność polską w obronę przed znęcającą się policją niemiecką, lub strażą kolejową.

​

Jak porozumieć się z Węgrami

Akcent po węgiersku zawsze na pierwszej sylabie.